ARCHITEKTURA PORTUGALII – STYL MANUELIŃSKI
Kamienna koronka króla Manuela
Jak powstał styl manueliński?
Dawno temu grupa brodaczy, z nadętym żaglem i ego, przemierzyła szlak morski do Indii. Portugalia stała się potęgą. Jednak pomysł konstrukcji kompleksu Hieronimitów zrodził się jeszcze przed podróżą Vasco da Gama.
Krużganek Klasztoru Hieronimitów, Belém, Lizbona, fot. Karolina Piórkowska
Nowe Betlejem w Portugalii
Król Manuel I – mesjasz na samym krańcu Europy – marzył o Nowym Betlejem, intratnym małżeństwie i iberyjskiej potędze bez granic. Wiecznie nienasycony, z rękami długimi – aż za kolana, Pragnął pochówku na miarę swoich zapędów. Chciał przypodobać się teściom, zdobyć rękę kastylijskiej księżniczki i spłodzić syna, który będzie przebierał w koronach. Nie przewidział jednak, że na stałe zapisze się w portugalskim duchu i… architekturze.
Styl manueliński
Styl manueliński to kamienna koronka i złożony architektoniczny kod. Co ciekawe pierwotnie nie odwoływał się on bezpośrednio do mitycznej walki Portugalczyków z oceanem. Finezyjne zdobienia miały głosić, przede wszystkim, chwałę swoich fundatorów. Wszechobecna sfera armilarna czy Krzyż Zakonu Chrystusa to tylko niektóre z monarszych pieczątek.
Styl manueliński możemy podziwiać nie tylko w Lizbonie
Kościół św. Jana Chrzciciela, Tomar
Nie brakło w nim też wszystkich świętych, motywów pasyjnych i bujnej biblijnej flory. Odpowiedni dobór symboli stanowił piękną formę rezerwacji miejscówki w niebiosach. Manuel, co prawda chełpił się swoim bogactwem, ale, na potrzeby godnego życia po życiu, ubolewał nad marnością rzeczy materialnych.
Alcachofra, czyli karczoch, symbol odrodzenia i zmartwychstania
Granat to symbol życia, płodności, w kulturze chrześcijańskiej odnoszony był do Matki Boskiej
Smok, który zjada własny ogon, możliwe odniesienie do Uroborosa – symbolu czasu, wieczności, odradzającego się życia, nieskończoności, wiecznego powrotu i zjednoczenia przeciwieństw. Uroboros gryząc własny ogon wskazuje, że koniec w procesie wiecznego powtarzania odpowiada początkowi.
Lektura stylu manuelińskiego jest fascynującą przygodą!
Portal Główny Kościoła Matki Boskiej z Restelo (część Kompleksu kościelno-klasztornego Hieronimitów), Belém, Lizbona, fot. Karolina Piórkowska
Detal, Capelas Imperfeitas, Mosteiro da Batalha
Skąd wzięła się nazwa stylu?
Sam termin “Manuelino” powstał dopiero w XIX wieku. Z duchem Romantyzmu styl zyskał swoje egzotyczne oblicze¹. Pojawiły się liany, liny, muszle, kotwice i inne marynarskie gadżety – wszak gdyby nie marynarze, kompleks, by nie powstał.
Portal główny Kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP, Golegã
Okno manuelińskie – perła stylu manuelińskiego (temat na odrębną opowieść), Convento Cristo, Tomar
Przypisy
¹ XIX wiek to okres, kiedy zrodził się styl neomanueliński
Szukaj
O mnie
Jestem przewodniczką po Portugalii z wieloletnim doświadczeniem w organizacji i pilotażu wyjazdów indywidualnych i grupowych. Współpracuję z renomowanymi agencjami turystycznymi. W Lizbonie mieszkam od lat i codziennie odkrywam w niej coś nowego. Moją pracę łączę z pasją do historii, tradycji i sztuki portugalskiej. więcej >
Podobne posty
6 kwietnia, 2021
GDZIE SERCE SKAMIENIEJE Z WRAŻENIA?
27 marca, 2021
JAK NAMALOWAĆ FADO?
22 marca, 2021